Προσέξτε τι διαβάζετε! Ιατρική ή επιστημονική φαντασία!
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Τα fakenews στην Ιατρική δεν είναι κάτι το περίεργο, αλλά θα θέλαμε να είναι σπάνιο, φαίνεται όμως ότι δεν είναι και τόσο. Το αντιμετωπίσαμε αρκετές φορές στην πανδημία του Covid, όπου η παραγωγή και δημοσίευση fakenews στα γνωστά ΜΜΕ, facebook, instagram, TicToc και άλλα είχε λάβει μορφή πλημμυρίδας. Αλλά μπορεί κάποιος να δικαιολογήσει τα ΜΜΕ, αλλά πως θα δικαιολογήσει το Lancet και άλλα παγκόσμια γνωστά Ιατρικά περιοδικά, τα οποία αναγκάστηκαν κάποιες φορές να αποσύρουν άρθρα (π.χ. με την κολχικίνη) που είχαν δημοσιεύσει, διότι στην συνέχεια αποδείχθηκαν ψεύτικα. Αλλά και εδώ υπάρχει μια δικαιολογία: Οταν έχεις μια πληθώρα, δηλαδή τουλάχιστον 100 άρθρα την ημέρα για δημοσίευση, σε ένα πανικόβλητο παγκόσμιο κοινό και μάλιστα με έναν τρομερό ανταγωνισμό με τους άλλους, κάποια άρθρα θα σου ξεφύγουν. Αλλά καλά με την πανδημία, τι γίνεται όμως υπό κανονικές συνθήκες; Φαίνεται ότι το ίδιο συμβαίνει και καθημερινά, φυσικά ίσως όχι στον βαθμό της πανδημίας, αλλά όχι και σπάνια. Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μια αντίστοιχη περίπτωση της καθηγήτριας AliceC. Chang ή Chun-Ju Chang η οποία είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Purdue στην Ιντιάνα των ΗΠΑ το οποίο και αξιολογήθηκε από το γνωστό περιοδικό TheBestColleges.org σαν το νούμερο 1 των ΗΠΑ.
Η συγκεκριμένη συνάδελφος η οποία ασχολείται με τον καρκίνο, κατόρθωσε τα τελευταία χρόνια να λάβει συνολικά χρηματοδότηση 700.000 δολαρίων από το παγκόσμια γνωστό και αυστηρότατο NationalInstitutesofHealth (NIH) για τις μελέτες της τις οποίες δημοσίευσε σε διάφορα γνωστά διεθνώς ιατρικά περιοδικά. H ατυχία της ήταν ότι όταν το U.S. OfficeofResearchIntegrity (ORI), ένας οργανισμός στις ΗΠΑ, ο οποίος ελέγχει και αξιολογεί τις διάφορες δημοσιευμένες εργασίες διαπίστωσε ότι κατά την διάρκεια των ετών 2019 και 2020, η κυρία Chun-JuChang είχε δημοσιεύσει 384 φορές ψεύτικα στοιχεία στις διάφορες εργασίες της για να λάβει την παραπάνω χρηματοδότηση. Η τιμωρία της ήταν να αποκλειστεί από οποιαδήποτε χρηματοδότηση για τα 10 επόμενα χρόνια. Φυσικά τα 700.000 δολάρια τα είχε ήδη ενθυλακώσει (τσεπώσει) και κανείς δεν της ζήτησε να τα δώσει πίσω (Medscape. Cancer Researcher Banned From Federal Funding for Faking Data, Retraction Watch, 2022-12-14).
Βέβαια το βασικό μας ερώτημα είναι πόσοι τέτοιοι συνάδελφοι υπάρχουν; Η συνήθης επίσημη απάντηση είναι «ελάχιστοι», διότι η παροιμία λέει «εάν δεν υποστηρίξεις το σπίτι σου θα πέσει και θα σε πλακώσει». Παρόλα αυτά καλό είναι όσοι συνάδελφοι ασχολούνται με την ανάλυση της διεθνούς βιβλιογραφίας και δημοσιεύουν άρθρα ή κάνουν ομιλίες, πρέπει να είναι προσεκτικοί στις αναφορές τους, να μην επηρεάζονται ιδιαίτερα ούτε από το όνομα του περιοδικού (impactfactor), την θέση του συγγραφέα (Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο κ.λπ.) και τον αριθμό των δημοσιεύσεων του (citations), διότι κάποια στιγμή θα βρεθούν εκτεθειμένοι στο κοινό τους. Ο καλύτερος έλεγχος γίνεται από το μυαλό τους (THINK), δηλαδή εάν αυτά που διαβάζουν είναι λογικά ή παράλογα και χρειάζονται διασταύρωση. Ο φιλόσοφος Unamuno είχε πει: Σέβομαι την πίστη, αλλά η αμφιβολία είναι αυτή που σε μορφώνει.