Συντηρητική αντιμετώπιση Χρόνιας Οσφυαλγίας
Κων/να Κούρου, Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (2023) από την Cochrane και τις συμβουλές του Συστήματος Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας (NHS).
Η χρόνια μη ειδική οσφυαλγία είναι η οσφυαλγία που δεν έχει αναγνωρίσιμη αιτία ´´μη ειδική´´ (για παράδειγμα, δεν προκαλείται από κάταγμα, λοίμωξη, καρκίνο ή ριζίτιδα ), και διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες ( άρα "χρόνια").
Η μη ειδική χρόνια οσφυαλγία είναι ο πιο κοινός τύπος πόνου από την εποχή που ο άνθρωπος έγινε δίποδο ζώο!
Συνήθως ο πόνος στην οσφύ θα βελτιωθεί από μόνος του μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική.
Οι συντηρητικές θεραπείες είναι η φυσικοθεραπεία, η θεραπευτική άσκηση, οι ψυχολογικές θεραπείες, ο βελονισμός και η φαρμακευτική αγωγή.
Η αυτοδιαχείριση είναι βασικό μέρος της διαχείρισης του πόνου στην οσφύ, με έμφαση στη συνέχιση των κανονικών δραστηριοτήτων.
Τα πρόσφατα στοιχεία από τηνCochrane και το NHS που εξέτασαν τα πιθανά οφέλη και τις επιπλοκές διαφόρων μη επεμβατικών, επιλογών θεραπείας για την αντιμετώπιση της μη ειδική χρόνιας οσφυαλγίας είναι:
Θεραπευτική άσκηση
Οι ασκησιοθεραπείες σχεδιάζονται ή προτείνονται από επαγγελματίες υγείας και περιλαμβάνουν μια ποικιλία ειδών και διαρκειών ασκήσεων. Παραδείγματα περιλαμβάνουν προγράμματα γενικής γυμναστικής που διεξάγονται σε ομαδικό περιβάλλον, αεροβικές ασκήσεις όπως προγράμματα βάδισης και ενδυνάμωση συγκεκριμένων μυών ή ομάδων μυών. Η ασκησιοθεραπεία στοχεύει στη μείωση του πόνου και της αναπηρίας αυξάνοντας τη δύναμη των μυών και των αρθρώσεων και βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργία τους.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Περίθαλψης της Βρετανίας (NICE) συνιστά να ληφθούν υπόψη τα ομαδικά προγράμματα ασκήσεων και οι "συγκεκριμένες ανάγκες, προτιμήσεις και δυνατότητες των ανθρώπων κατά την επιλογή του είδους της άσκησης".
Τα αποτελέσματα της Cochrane για τις ασκησιοθεραπείες υποδεικνύουν ότι:
Σε σύγκριση με την έλλειψη θεραπείας, το placebo ή την συνήθη περίθαλψη (που συνήθως περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία, ασκήσεις με/ή χωρίς φάρμακα), η ασκησιοθεραπεία: πιθανόν είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση του πόνου, πιθανόν είναι επίσης ελαφρώς πιο αποτελεσματική στη μείωση των λειτουργικών περιορισμών - αν και αυτό το όφελος είναι πιθανόν μικρό και μάλλον απίθανο να είναι σημαντικό.
Σε σύγκριση με άλλες συντηρητικές αγωγές (όπως η εκπαίδευση), μπορεί να μειώσει ελαφρώς περισσότερο τον πόνο και πιθανόν να βελτιώσει ελαφρώς τα αποτελέσματα των λειτουργικών περιορισμών. Ωστόσο, αυτά τα οφέλη είναι μικρά και είναι απίθανο να είναι σημαντικά.
Οι μέχρι σήμερα μελέτες δεν παρείχαν πάντα αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις δυνητικές ανεπιθύμητες επιπτώσεις των ασκησιοθεραπειών. Όταν οι μελέτες παρείχαν αυτές τις πληροφορίες, οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις συνήθως ήταν μικρές, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου πόνου στην κατώτερη οσφυϊκή μοίρα.
Ψυχολογικές θεραπείες
Το NICE συνιστά στους επαγγελματίες υγείας να λάβουν υπόψη τις ψυχολογικές θεραπείες με βάση τη γνωστική συμπεριφορική προσέγγιση, αλλά μόνο ως μέρος ενός πακέτου θεραπείας που περιλαμβάνει άσκηση.
Τα αποτελέσματα της Cochrane για τις ψυχολογικές θεραπείες βασίζονται σε ανθρώπους με διάφορα είδη χρόνιου πόνου, πολλοί (αλλά όχι όλοι) εξ αυτών είχαν πόνο στην οσφύ. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι: σε σύγκριση με το να μην κάνουν τίποτα, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT) πιθανόν μειώνει ελαφρώς τον πόνο και την αναπηρία και μπορεί να μειώσει το stress έως και 12 μήνες μετά τη θεραπεία.
Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για άλλα είδη ψυχολογικών θεραπειών, ή για τυχόν ανεπιθύμητες επιπτώσεις των ψυχολογικών θεραπειών.
Γιόγκα
Η γιόγκα είναι μια μορφή γυμναστικής νου-σώματος.
Τα στοιχεία της Cochrane για τη γιόγκα υποδηλώνουν ότι: πιθανώς είναι καλύτερη για την βελτίωση του πόνου και της λειτουργικότητας της οσφυϊκής μοίρας μετά από τρεις μήνες, σε σύγκριση με την μη εκτέλεση ασκήσεων. Ωστόσο, οι βελτιώσεις είναι μικρές και μπορεί να μην είναι καν αντιληπτές.
Υπάρχει πιθανώς ελάχιστη ή καμία διαφορά μεταξύ της γιόγκα και άλλων τύπων ασκήσεων επικεντρωμένων στην οσφυϊκή μοίρα, όσον αφορά τη βελτίωση της λειτουργικότητας της , αλλά τα στοιχεία είναι πολύ αβέβαια σχετικά με το πώς συγκρίνεται η γιόγκα με άλλα είδη ασκήσεων όσον αφορά τον πόνο.
Η γιόγκα μπορεί να συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο ανεπιθύμητων επιπτώσεων σε σύγκριση με τη μη εκτέλεση ασκήσεων, αλλά μπορεί να μην υπάρχει ή να είναι ελάχιστη η διαφορά μεταξύ της γιόγκα και άλλων ειδών ασκήσεων όσον αφορά τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις και μπορεί να μην αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών επιβλαβών επιπτώσεων.
Βελονισμός
Το NICE συμβουλεύει τους επαγγελματίες υγείας να "μην συστήνουν βελονισμό για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου στην οσφύ".
Τα στοιχεία της Cochrane για τον βελονισμό υποδεικνύουν ότι: σε σύγκριση με την κανονική φροντίδα (η οποία συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία και/ή άσκηση), ο βελονισμός μπορεί να μην έχει σημαντικά οφέλη όσον αφορά τη μείωση του πόνου, την βελτίωση της λειτουργικότητας ή την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις μπορεί να είναι μικρού μέχρι μέτριου βαθμού. Οι πιο συχνές περιλαμβάνουν πόνο στο σημείο όπου εισάγεται η βελόνα βελονισμού, μώλωπες, επιδείνωση του πόνου στην οσφύ και άλλου είδους πόνους (π.χ. πόνο στο πόδι και στον ώμο).
Θεραπευτικός υπέρηχος
Η NICE δεν συνιστά τη χρήση του υπερήχου για τη διαχείριση της οσφυαλγίας.
Τα στοιχεία της Cochrane για τον θεραπευτικό υπέρηχο υποδεικνύουν ότι, σε σύγκριση με το placebo: o υπέρηχος πιθανώς δεν κάνει καμία ή μικρή διαφορά στην ευεξία των ανθρώπων και μπορεί να μην έχει καμία ή μικρή ωφέλεια στο να βοηθήσει τους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο περιορισμένοι στην καθημερινή τους ζωή.
Οι αποδείξεις είναι πολύ αβέβαιες όσον αφορά το εάν ο υπέρηχος μειώνει την ένταση του πόνου ή την αναπηρία και μπορεί να έχει καμία ή μικρές ανεπιθύμητες επιδράσεις.
Θεραπείες με φαρμακευτική αγωγή
Το NICE συνιστά στους επαγγελματίες υγείας: "Να μην χορηγούν μόνο παρακεταμόλη για τη διαχείριση της οσφυαλγίας".
Υπάρχει έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για την παρακεταμόλη για τη θεραπεία της χρόνιας μη ειδικής οσφυαλγίας.
Το NICE συνιστά ότι, κατά την χορήγηση ΜΣΑΦς (Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα), οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να παρακολουθούν με συνέπεια τη χρήση τους και να τα συνταγογραφούν "στην χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα" επειδή η μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦς μπορεί να έχει παρενέργειες.
Τα αποτελέσματα της Cochrane υποδεικνύουν ότι, σε σύγκριση με το placebo, τα ΜΣΑΦs μπορεί: να μειώσουν ελαφρά την ένταση του πόνου και την αναπηρία και να μην αυξήσουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών στο μεσοπρόθεσμο διάστημα (μεταξύ 3-12 μηνών).
Το NICE δεν αναφέρει τη χρήση μυοχαλαρωτικών και βενζοδιαζεπίνων στο πλαίσιο διαχείρισης της χρόνιας μη ειδικής οσφυαλγίας, σαν μονοθεραπεία, αλλά αναφέρει "μην χορηγείτε βενζοδιαζεπίνες για τη διαχείριση της ισχιαλγίας διότι δεν υπάρχουν συνολικές αποδείξεις ωφέλειας και υπάρχουν αποδείξεις παρενεργειών".
Οι αποδείξεις της Cochrane υποδεικνύουν ότι, σε σύγκριση με placebo: τα μυοχαλαρωτικά και οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να αυξήσουν ελαφρά την πιθανότητα ανακούφισης του πόνου και μπορεί να μην αυξήσουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών. Ωστόσο, οι αποδείξεις είναι χαμηλής βεβαιότητας, οι συντάκτες της ανασκόπησης δεν μπορούν να είναι βέβαιοι για το αποτέλεσμα και μελλοντικές έρευνες μπορεί να δώσουν διαφορετική εικόνα.
Το NICE αναφέρει "Να μην συνταγογραφούνται εκλεκτικοί αναστολείς επαπρόσληψηςς της σεροτονίνης, αναστολείς επαπρόσληψηςς της σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης ή τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά για τη διαχείριση της οσφυαλγίας".
Αποδείξεις της ομάδας Cochrane υποδηλώνουν ότι: σε σύγκριση με το placebo, τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχουν ελάχιστη ή καμία επίδραση στην ένταση του πόνου ή στην αναπηρία και δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες των αντικαταθλιπτικών για την θεραπεία της χρόνιας μη ειδικής οσφυαλγίας.
Άλλες προτεινόμενες επιλογές από το NICE
Μπορεί να συστηθεί η μηχανική θεραπεία (αυτό μπορεί να περιλαμβάνει χειρισμό της σπονδυλικής στήλης, κινητοποίηση ή τεχνικές μαλακών ιστών, όπως μασάζ - που προσφέρονται από επαγγελματίες με εκπαίδευση), αλλά μόνο εντός ενός πλαισίου πακέτου θεραπείας που περιλαμβάνει άσκηση, με ή χωρίς ψυχολογική θεραπεία.
Επίσης προγράμματα επιστροφής στην εργασία - που επικεντρώνονται στη βοήθεια των ανθρώπων να επιστρέψουν στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες.
Το NICE δεν συνιστάται τα εξής:
Gabapentinoids ή αντιεπιληπτικά φάρμακα.
Ορθωτικά - συμπεριλαμβανομένων ζωνών ή κορσέδων υποστήριξης, εσωθέσεων ή παπουτσιών με σόλες τύπου ρόκερ.
Έλξη (χειροκίνητη «τέντωση» της σπονδυλικής στήλης).
Ηλεκτροθεραπείες που περιλαμβάνουν: Θεραπευτικός υπέρηχος (συζητήθηκε παραπάνω), TENS ή PENS.
Η χρόνια μη ειδική οσφυαλγία είναι μια συχνή πάθηση στην καθημερινότητα των Ορθοπαιδικών, Ρευματολόγων, Παθολόγων και Γενικών Γιατρών. Η αντιμετώπιση της πρέπει να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπείες, ειδικό ασκησιολόγιο, ψυχολογική υποστήριξη και εκπαίδευση στην σωστή εργονομία της καθημερινότητας, έτσι ώστε ο ασθενής να μην πονά, να συνεχίσει να είναι λειτουργικός στην καθημερινότητα του και να επιστρέψει στην εργασία του το συντομότερο. Η ακινητοποίηση, η χρήση ορθωτικών και άλλα, είναι παλαιές απόψεις πού έχουν αναθεωρηθεί από την σύγχρονη ιατρική αλλά που δυστυχώς επικρατούν έως τις μέρες μας, και όχι μόνο δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα στην ανακούφιση της μη ειδικής οσφυαλγίας αλλά τις περισσότερες φορές μπορεί να επιδεινώσουν την πάθηση.
Πηγή: Sarah Chapman and Selena Ryan-Vig APRIL 21, 2023 Evidently Cochrane