Γιατί μερικά άτομα έχουν υπερευαισθησία στον πόνο; Είναι ψυχολογικό ή γονιδιακό πρόβλημα;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www. myoskeletiko.com).
Στην καθημερινή μας κλινική πρακτική συναντάμε αρκετά άτομα με υπερευαισθησία στον πόνο. Πόνοι των αρθρώσεων, των οστών και των μυών, χωρίς σοβαρό νοσολογικό υπόστρωμα, σε άλλους δεν προκαλούν σημαντικά προβλήματα, ενώ άλλους τους καθηλώνουν και κυριολεκτικά τους απομονώνουν κοινωνικά. Πριν 20 περίπου χρόνια μία νέα νόσος ήρθε να καλύψει νοσολογικά τα άτομα αυτά. Η Ινομυαλγία, την οποία έχουμε περιγράψει πολλές φορές από τις σελίδες του ιστότοπου, δυστυχώς όμως το αίτιο ή τα αίτια της ακόμη είναι άγνωστα και πολλά από αυτά θεωρούμε ότι οφείλονται σε ψυχολογικά αίτια.
Πρόσφατα ερευνητές από το MaxPlanckInstituteforEvolutionaryAnthropology και του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας διαπίστωσαν μετά από μελέτες αρκετών ετών ότι τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στον πόνο έχουν και διαφορετικό γενετικό υπόστρωμα.
Είναι γνωστό ότι τα νευρικά κύτταρα του Νωτιαίου Μυελού και του Εγκεφάλου φέρουν στην κυτταρική τους επιφάνεια διαύλους ιόντων. Κάποιοι από αυτούς είναι υπεύθυνοι για την είσοδο θετικών ιόντων, όπως π.χ. του νατρίου και του ασβεστίου στο νευρικό κύτταρο. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο πόνος οφείλεται πολλές φορές στην απότομη είσοδο ιόντων νατρίου στα νευρικά κύτταρα μετά από κάποιο αλγεινό ερέθισμα και στην δημιουργία μιας ηλεκτρικής εκφόρτισης. Ένας από αυτούς τους διαύλους νατρίου και απότι φαίνεται αρκετά σημαντικός, είναι ο Nav1.7. Την δομή και την λειτουργία αυτού του διαύλου την καθορίζουν κάποια γονίδια, ένα από αυτά είναι το SCN9A, τα οποία προκαλούν την παραγωγή των τριών δομικών αμινοξέων του των M932L, V991L, και D1908G. Όσο περισσότερο η δομή του διαύλου εξαρτάται από αυτά τα αμινοξέα τόσο περισσότερο ευαίσθητο στον πόνο είναι το συγκεκριμένο νευρικό κύτταρο.
Οι επιστήμονες του MaxPlank, μετά από μελέτες, διαπίστωσαν ότι στο DNA του ανθρώπου του Neanderthal υπήρχαν γονίδια που δημιουργούσαν στην επιφάνεια των νευρικών κυττάρων τους διαύλους Nav1.7 με την συγκεκριμένη ευαίσθητη στον πόνο δομή αμινοξέων. Επομένως θα πρέπει οι Neanderthal να ήταν πιο ευαίσθητοι στον πόνο από τον σύγχρονο άνθρωπο.
Το ενδιαφέρον της μελέτης όμως είναι ότι το 0,4% των σύγχρονων Βρετανών έχουν κληρονομήσει στο γονιδίωμά τους τα αντίστοιχα γονίδια και λογικά θα πρέπει να είναι περισσότερο ευαίσθητοι στον πόνο από τους υπόλοιπους.
Βέβαια ο πόνος και ιδιαίτερα ο χρόνιος πόνος δεν είναι μόνο θέμα διαύλων. Η συμμετοχή του εγκεφάλου έχει την δυνατότητα να τροποιήσει με την ενεργοποίηση άλλων νευρικών κυκλωμάτων αλλά και με την έκλυση κατά περίπτωση κάποιων νευροδιαβιβαστών του την ένταση και την διάρκεια του πόνου. Οπωσδήποτε όμως η ανακάλυψη ότι έχουμε και σαφή πλέον γενετική βάση στην ευαισθησία στον πόνο η οποία μάλιστα προέρχεται από τους Neanderthal είναι κάτι το νέο και το ιδιαίτερα ενδιαφέρον (ZebergH., etal. 2020; DOI: 10.1016/j.cub.2020.06.045).